Dyrektor Muzeum Zachodniokaszubskiego zaprasza mieszkańców ziemi bytowskiej, nauczycieli, uczniów i wszystkich zainteresowanych do udziału w rekonstrukcji marszu Kaszubów na Bytów z 1920 r. Wydarzenie odbędzie się 20.05.2019 r., początek o godz. 9.00 na parkingu przy ul. Wolności w Bytowie. Następnie uczestnicy marszu na czele z orkiestrą dętą z Zapcenia przejdą pod dawny budynek starosty bytowskiego przy ul. 1 Maja. Tam uczniowie Zespołu Szkół w Brzeźnie Szlacheckim przedstawią inscenizację odwołującą się do wydarzeń na ziemi bytowskiej w latach 1918 – 1920. Kolejnym punktem będzie dziedziniec zamkowy (szczegółowy program na plakacie).
Marsz Kaszubów na Bytów z 1920 r. był aktem niezgody na postanowienia traktatu wersalskiego. Podczas obrad konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r. urządzającej na nowo świat po I wojnie światowej oraz wyznaczania przebiegu granic, powiat bytowski (Kreis Butow) w zdecydowanej większości przyznano Niemcom. Część kilkutysięcznej grupy Kaszubów zamieszkujących te ziemie nie zgodziła się z takimi postanowieniami. 16.05.1920 r. gdy w Bytowie stacjonowała Międzynarodowa Komisja Graniczna, kilkuset Kaszubów z parafii niezabyszewskiej i ugoskiej na czele z Bernardem Werrą, Janem Styp-Rekowskim oraz Antonim Szroederem, przyszło do Bytowa w tzw. „marszu na Bytów” i złożyło deklarację, która była poświadczeniem ich niezgody na pozostawienie w państwie niemieckim.
